. Webmaster: Zdzisław Bziukiewicz tel. 0607-676356
Dalsze rozpowszechnianie materiałów opublikowanych w www.kurpie.com.pl jest zabronione bez zgody właściciela. Podstawa prawna: art. 25 ust. 1 pkt 1 b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Copyright kurpie.com.pl / Zdzisław Bziukiewicz 2007 |
Pieśń kurpiowska ma wiele wspólnego z pieśnią mazowiecką i ogólnopolską: podobna jest tematyka i struktura formalna. Odznacza się jednak charakterystycznymi cechami, które określają jej odrębny styl. Dawne melodie naszego regionu wyróżnia przewaga pentatoniki, czyli skali 5 dźwiękowej nad skalami modalnymi - dur i moll. Liczną grupę stanowią pieśni obfitujące w zwroty melizmatyczne, polegające na krążeniu wokół jednego dźwięku oraz bogatą ornamentykę. Nie bez znaczenia dla ogólnego wyrazu pieśni jest wolne tempo. Stare pieśni w wolnym tempie wykonuje się przy dużym natężeniu głosu tak, „coby echo w boru łodpoziedało”. Sami Kurpie nazywają te pieśni „leśnymi”. Ulubioną tego typu pieśnią jest „Tam na polu sośnia”. Jedną z ciekawszych manier wykonawczych muzyki kurpiowskiej jest apokopa (gr. apokope znaczy odcinać). W rzeczywistości u starszych osób pieśń wygląda tak, jakby na końcu frazy, w sposób zupełnie naturalny, ostatnia sylaba bądź głoska została urwana. Inni, młodsi wykonawcy celowo wyciszają ją. Kolejną archaiczną manierą wykonawczą, która ma zasięg dość szeroki, podobnie jak apokopa, jest tzw. szeptany przedtakt. W nagraniu piosenki „A bzicam konia” słyszymy krótki dźwięk śpiewany stłumionym głosem na początku frazy wiersza melodycznego. We współtworzeniu stylu brzmienia folkloru muzycznego Puszczy Zielonej odgrywa rolę jeszcze jedna maniera. Nie da się wyrazić za pomocą przyjętych znaków, a można ją jedynie opisać następująco: przy silnym napięciu strun głosowych i silnym zwarciu krtani, przy końcu artykulacji pewnego dźwięku następuje charakterystyczne przeskoczenie głosu w falset na bliżej nie dający się określić stosunkowo wysoki dźwięk, który trwa bardzo krótko. Wzbogaca jednak utwór brzmieniowo i nadaje mu zgoła archaiczny charakter. „Specyficzne dla muzyki kurpiowskiej jest rzadko spotykane w innych regionach Polski metrum pięciomiarowe (2+3) i ośmiomiarowe (2+3+3) lub (3+2+3). W pieśniach kurpiowskich często mamy do czynienia ze zmiennym metrum. Zupełnie inny charakter mają pieśni, które sami Kurpie określają mianem „skocne”. Śpiewa się je na zabawach, weselach, imprezach folklorystycznych z charakterystycznym przytupywaniem – „przytrampywaniem” „na grono”, czyli rytmicznie. W praktyce wykonawczej występuje czynnik improwizacyjny, polegający na odmiennym przedstawianiu kolejnych zwrotek pieśni. Odmienność ta dotyczy treści, melodii oraz struktury metrorytmicznej, a nawet budowy formalnej”. Często bywa tak, że jeden wątek muzyczny ma kilka wariantów melodycznych, czy tekstów słownych, a ten sam tekst słowny kilka melodii jak np. piosenka „U jeziorecka”.
Źródło : H. Gadomski, Charakterystyczne cechy kurpiowskiej muzyki ludowej, Kurpie, 1/2002 |
Pieśń kurpiowska mgr Ryszard Kaczyński |
|
Muzeum Kurpiowskie w Wachu Mój kawałek ziemi w TVP Warszawa i Info TVP |
Laura Bziukiewicz w TVP1 - Dzień dobry w sobotę - Wielkanoc |
Laura Bziukiewicz w TVP2 - Pytanie na śniadanie - Kolczyki frywolitkowe |
„Koronka frywolitka, Laura Bziukiewicz” - Związek Kurpiów |
„Laura Bziukiewicz, Biesiada kurpiowska” - Związek Kurpiów |
U BURSZTYNA - Moda na Mazowsze |